Tarım Bakanı Yumaklı: “Çiftçinin Toplam Borcu 535 Milyar”
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda bakanlığının bütçe görüşmeleri sırasında milletvekillerinin soru ve eleştirilerini yanıtladı. Çiftçinin toplam borcunun 535 milyar lira olduğunu belirten Yumaklı, “Çiftçi borçlarının üretime oranı 2018’de yüzde 50 iken 2022’de bu oran yüzde 37 olacak.” İki yıl üst üste ekilmeyen tarım arazilerinin tespitine ilişkin yasal prosedürlerin tamamlandığını belirten Yumaklı, “Tarıma ayrılan destekler konusu her yıl tartışılan bir konu. Şunu da söyleyeyim ki 1’den fazla yıl var.” 2022-2023 döneminde GSYİH’nın yüzde 10’u tarıma desteklendi.”
Tarım ve Orman Bakanlığı’nın 2024 yılı bütçesinin görüşmeleri Türkiye Büyük Millet Meclisi Plan ve Bütçe Komisyonunda tamamlandı. Bakan İbrahim Yumaklı milletvekillerinin soru ve eleştirilerini yanıtladı. Yumaklı, 71 milletvekiliyle bugüne kadar bütçe toplantılarında en çok konuşma yapılan toplantı olduğunu kaydederek, “Tarımsal üretim planlaması kanunu ile birlikte suya odaklı 3 yıllık tarım planlamasını hazırlayacağız. 81 ilde teknik komiteler ve tarımsal üretim planlama birimleri kurduk.”
“TARIMA GSYH’NIN YÜZDE 1’İNDEN FAZLA DESTEK SAĞLANIYOR”
İki yıl üst üste ekilmeyen tarım arazilerinin tespitine ilişkin yasal prosedürlerin tamamlandığını belirten Yumaklı, “Tarıma ayrılan destekler konusu her yıl tartışılan bir konu. Şunu da söyleyeyim ki 1’den fazla yıl var.” 2022-2023 döneminde GSYİH’nın yüzde 1,33’ü tarıma sağlandı.OECD Tarım Bakanlığı’nın Politikalar İzleme ve Değerlendirme raporunda da “2021’de yüzde 1,33, 2022’de yüzde 1,51” bilgisini de vereyim.
Türkiye’de 64 ürünün 41’inde yeterli olduklarını kaydeden Yumaklı, “Hububatta yüzde 80 yeterliyiz. Sebzede yüzde 113,5, meyvede yüzde 156 yeterliyiz. Çiftçi Kayıt Sistemine kayıtlı çiftçi sayısı 2 milyon 83 bin” 2019’da bu sayı 2023’te 2 olacak.” milyon 245 bin 526. Hemen ÇKS’ye kayıtlı ekili alan veya hektarı söyleyeyim… 2019’da 147 milyon 629 bin hektar, 2023’te bu sayı 156 milyon 264 bin 730 olacak” dedi.
“ÇİFTÇİNİN TOPLAM BORCU 535 MİLYAR”
Çiftçinin toplam borcunun 535 milyar lira olduğunu belirten Yumaklı, “Çiftçi borçlarının üretime oranı 2018’de yüzde 50 iken 2022’de bu oran yüzde 37 olacak. Çiftçilerimizin geri ödeme oranı yüzde 99,6 ve bu rakam Eylül ayı sonunda yüzde 99,8 oldu.” CHP Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal, “Bu rakam gerçek değil, hiçbir çiftçi borcunu ödemiyor, sıkıntı yaratıyor” diyerek itiraz etti.
Türkiye’de kuraklık riskinin bulunduğunu belirten Yumaklı, şöyle konuştu:
“35 yıl önce açıklanan 8,5 hektar alan değişmedi. GAP’ta 20 yıldır 1,8 milyon hektar alan sulamaya açıldı. 2028 yılına kadar 750 bin hektar alanın sulamaya açılması hedefleniyor. GAP kapsamında Toplamda 1 milyon 57 bin 803 hektar alanın tamamlanması hedefleniyor. 2023 yılı sonuna kadar “Arazi toplulaştırma alanı 2023 yılı itibarıyla 92 milyon dönüm olacak. 2028 hedefimiz ise 117 milyon dönüm.” Bu da toplam potansiyel alanın yüzde 82’sini tamamlamayı hedeflediğimiz anlamına geliyor.”
“TMO’DAN 15 MİLYON TON Randevu Verildi”
Üreticilerin TMO’dan randevu alamadıkları bilgisinin ilk başta haklı eleştiriler olduğunu belirten Yumaklı, şöyle devam etti:
“TMO ofislerinde çok fazla yoğunluk vardı. Ek depo kiralayarak, açık depolar sağlayarak çiftçimizi mağdur etmedik. Günlük 250 bin ton alım yapıldı. 2023 hasat döneminde 15 milyon ton için yaklaşık 660 bin randevu yapıldı. İklim koşullarından dolayı oluşan pas hastalığı nedeniyle verim düşüklüğü nedeniyle standart dışı alımlar yapılamadı.” Ürün konuşuldu. Bu istek bir süreliğine geldi. TMO’nun satın alma cetveline göre buğday dört kalite grubunda alınıyor, bu kalite gruplarının dışında TMO tarafından alım yapamıyoruz.”
“450 BİN TON ŞEKER İTHAL EDİLMEDİ”
Şeker pancarı üretiminin NBŞ’ye alan açtığı yönündeki eleştirilere de yanıt veren Yumaklı, “Diyelim ki pancar üretimi 2022’de 16,5 ton oldu, bu yıl 22,5 tonun üzerinde rekor. Pancar fiyatı yine 1.855 TL/ton olarak belirlendi,” Bu da maliyetinin çok üzerinde bir gelir artışına yol açıyor.” “Şu ana kadar pancarın yüzde 60’ı satın alındı. Şeker ihtiyacı yurt içinden karşılanıyor. 400 bin tonu, 450 bin tonu ise ithal edilmedi” dedi.
“HANGİ CEZAYI VERİLDİĞİNİ BİLMİYORUM”
Yerli tohum satanlara ceza verilmediğini belirten Yumaklı, “Hangi tohumu satanlara hangi ceza verildi bilmiyorum. Bu soruya bir cevabımız yok çünkü böyle bir şey doğru değil.” Şap aşısı ve mera ıslah projelerinin başarısızlıkla sonuçlandığı yönündeki soruya Yumaklı, “Son yirmi yılda 20 milyon dekar mera ıslahına” dikkat çekti ve şap hastalığına karşı aşı çalışmalarının bulunduğunu söyledi. Yumaklı şöyle devam etti:
“İhbar ve zorunlu hayvan hastalıkları nedeniyle yetiştiricinin zararını karşılamak amacıyla 2023 yılında 810 milyon TL tazminat ödedik. Hastalıkların hayvan hareketleri yoluyla yayılmasını önlemek amacıyla Erzurum’da ilk yol kontrol noktasını açtık” Elazığ ve Mersin’de devam ediyoruz.Aşı ile ilgili sorunuza cevabımız şu şekildedir.Riskin yüksek olduğu sınır illerimizde sonbahar ve ilkbahar olmak üzere iki dönemde 3. hatırlatma dozu ile programlanmıştır. Bahsedilen SAT-2 serotipi ilk kez teşhis edildi ve aşı Şap Enstitümüz tarafından 37 günde üretildi. Bu ülkemiz için bir gurur kaynağıdır. Ve görüldükten bir hafta sonra aşılamaya başlandı. 2023 sonbahar aşı kampanyası iki hafta öne alınarak 1 Eylül’de başlatıldı. Meradan inişin gecikmesi nedeniyle hava kuralları uzatılacağı için bitiş tarihi 17 Kasım oldu.”
Çiğ süt üretimine ilişkin Yumaklı, “Süt üreticilerinin artan maliyetleri yem fiyatlarını 3 kat artırırken, çiğ süt fiyatları da yüzde 35 arttı. Kasım ayı itibarıyla çiğ süt üretim maliyeti 10,34 TL olup, üreticilerin elde ettiği net süt fiyatı ise 3 kat arttı.” Üretici 11 TL ile 12,5 TL arasında.” ” söz konusu.
KAHVERENGİ Kokarca KARŞI SAVAŞMAK
Bakan Yumaklı, kahverengi kokarcayla mücadeleye ilişkin ise, “Sadece tarım alanlarına değil yaşam alanlarına da müdahale var. Dolayısıyla topyekün bir müdahale söz konusu. Özellikle bu zararlıyla ilgili tarımsal çalışmalara yönelik teknik talimat hazırlandı” dedi. Biyolojik mücadeleye yönelik böcek üretim tesislerinin de ismini vereyim.” samuray arıcılığı… 2021 yılında üretimine başlandı… Konuyla ilgili kamu spotu oluşturularak yerel yönetimlerin, ziraat odalarının ve sivil toplum kuruluşlarının acil eylem planı hayata geçirildi” dedi.
