Dicle Elektrik: Elektrik Motorlu Pompalar Yeraltı Sularının Tükenmesine Neden Oluyor
Dicle Elektrik, elektrik motorlu pompalarla arazi sulamanın, yıllık 7,25 milyar kilovatsaat elektrik tüketimiyle yeraltı sularının hızla tükenmesine neden olduğunu bildirdi.
Şirketten yapılan açıklamaya göre, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ndeki 6 ilde sürdürülebilirlik odaklı proaktif bir yaklaşımla elektrik dağıtım hizmeti sunan Dicle Elektrik, faaliyet gösterdiği illerde tarımsal sulama bilinçlendirme faaliyetlerine katkı sağlamaya devam ediyor.
Şirketin hizmet verdiği Diyarbakır, Şanlıurfa, Mardin, Batman, Şırnak ve Siirt illerinde tarımsal faaliyetler nedeniyle yer altı su kaynaklarının aşırı kullanımı ciddi bir çevre tehdidi oluşturmaktadır.
Türkiye’nin tarımsal üretiminde büyük paya sahip olan bölgede, toplam pamuk üretiminin yüzde 58’i, mısırın yüzde 25’i ve buğdayın yüzde 14’ü üretiliyor.
-Yeraltı suyu tüketimi kutup değişimini tetikliyor
Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde tarımsal sulama faaliyetlerinin sürdürülebilirliğine odaklanan Dicle Elektrik, verimli sulama ve tarımsal kalkınmanın değerine dikkat çekmeye devam ediyor.
Açıklamada görüşlerine yer verilen Dicle Elektrik Genel Müdürü Yaşar Arvas, Jeofizik Araştırma Mektupları dergisinde yapılan araştırmaya dikkat çekerek, “Son araştırmalar aşırı yeraltı suyu tüketiminin coğrafi kutupların kaymasını etkileyebilecek sonuçlar doğurduğunu gösteriyor” dedi. Jeofizik alanındaki bu önemli keşif, su kaynaklarımızın yönetimine yönelik stratejilerimizi etkiliyor.” Yeniden düşünmemizi gerektiriyor.” ifadelerini kullandı.
Söz konusu araştırmanın detayları hakkında bilgi veren Arvas, “Araştırmacılar, 1993 ile 2010 yılları arasında yeraltından çekilen 2 trilyon ton suyun, dünyanın dönüş ekseninde kaymalara neden olduğunu tespit etti. Araştırmaya göre bunun çok değerli bir kısmı, Su, tarımsal sulamada kullanıldı ve daha sonra denizlere deşarj edildi.Bu da büyük bir su kütlesinin yer değiştirmesine neden oldu.Araştırmada verilen vaatlere göre bu değişiklik, dünyanın dönüş ekseninin 64 derece doğuya doğru bir oranda kaymasına neden oldu. Bu bulgular, sürdürülemez su yönetiminin sadece yerel ve çevresel sorunları etkilemediğini, “Aynı zamanda küresel ve jeofizik istikrarı da etkilediğini gösteriyor.” değerlendirmesini yaptı.
-130 bin çiftçinin yüzde 70’i elektrikle sulama yapıyor
Dicle Elektrik’in hizmet bölgesindeki 130 bin çiftçinin yüzde 70’inin tarımsal sulamada elektrikle çalışan motopompa kullandığını belirten Arvas, “Bu yol, yıllık ortalama 7,25 milyar kilovat elektrik tüketimiyle milyarlarca metreküp yer altı suyunun çekilmesine neden oluyor. Bu ölçü Türkiye’de geçerli.” “Bu, Türkiye’de tarımsal sulamada kullanılan elektriğin yaklaşık yüzde 47’sine tekabül ediyor ve ülke genelinde tarımsal faaliyetler için kullanılan yeraltı suyunun yarısının bu bölgede tüketildiğini gösteriyor.” değerlendirmesini yaptı.
Arvas, yeraltı suyunun aşırı kullanımının toprak yapısının bozulmasına, erozyona, verimin azalmasına ve çölleşmeye neden olduğunu belirterek, şöyle devam etti:
“Bölgede yaklaşık 4 milyon 708 bin 730 dekar Şanlıurfa ve 1 milyon 428 bin 87 dekar Diyarbakır olmak üzere toplam 7 milyon 313 bin 614 dekar arazide sulu tarım yapıldığı dikkate alındığında durumun ciddiyeti ortaya çıkıyor. durum daha da artıyor Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP kapsamında Şanlıurfa’da 47 bin hektar, Mardin’de 26 bin hektar ve Diyarbakır’da 76 bin hektar sulama kanallarının tamamlanması halinde) bu yıl toplam 149 bin hektar arazinin yer altı suyu kullanılmadan sulanması sağlanacak ve 1,5 milyar kilovatsaat enerji tasarrufu sağlanacak. Ekonomiye 3,8 milyar lira katkı sağlanacak. DSİ’nin yaptırdığı kanalların bu yıl sulamaya açılması büyük önem taşıyor.”
8 bin 189 kaçak trafo tespit edildi
Arvas, Dicle Elektrik’in dağıtım bölgesinde yer altı suyunun tükenmesine neden olan, tarım alanlarında kullanılan kaçak trafolar hakkında da bilgi verdi.
Arvas, tarımsal sulama için kurulan 26 bin 200 kayıtlı elektrik trafosunun yanı sıra 8 bin 189 kaçak trafonun tespit edildiğini belirterek, şu ifadeleri kullandı:
“Kayıtsız trafo sayısı özellikle Şanlıurfa’da 5 bin 834 adet ile en yüksek sayıya ulaştı. Tarımsal sulamada bu kadar fazla elektrik kullanılmasının bir diğer nedeni de yeraltı sularının yıllar geçtikçe azalması ve her defasında daha derin suların çekilmesidir. 10 yıl önce , 100 -150 metreden su çeken çiftçinin artık bazı yerlerde 600-700 metre derinliğe inmesi gerekiyor. Bu da bize bölgede elektrik sorunu değil sulama sorunu olduğunu bir kez daha gösteriyor. Kaçak elektriğe karşı mücadelemiz Bilimsel araştırmalar ışığında sürdürdüğümüz tarımsal sulamaya bağlı kullanım da bu geniş kapsamlı sorunların çözüm yollarından biri. “Aşmamızda önemli rol oynuyor.”
